ناحیه سیبری را بیشتر بعنوان یک منطقه سردسیر می شناسند در حالیکه طبیعت این منطقه که به "سرزمین خفته" مشهور است شاید از بکرترین مناطق دنیا باشد. سیبری نام سرزمینی بسیار گسترده با مساحت ۱۲.۸۰۰.۰۰۰ کیلومتر مربع در بخش آسیایی روسیه است. سیبری تقریباً تمامی ناحیهٔ شمال آسیا را در بر میگیرد. این ناحیه از رشتهکوه اورال به سوی شرق امتداد یافته و تا اقیانوس آرام میرسد. از سوی شمال به اقیانوس منجمد شمالی و از جنوب به تپههای شمال و مرکز قزاقستان و مرزهای مغولستان و چین محدود میگردد.
از نظر جغرافیایی، سیبری سرزمین جنگلهای انبوه، رودهای پر آب و دشتهای یخ زده است. زمستانهای بسیار سرد سیبری و تابستانهای تقریباً داغ آن باعث شده تا قرنها جمعیت چندانی در آن زندگی نکند اما با تمام این اوصاف این منطقه حدود ۴۰ میلیون نفر سکنه دارد. سیبری یک سرزمین صاف و هموار است و بخش بزرگی از آن را دشتها تشکیل داده اند؛ مرتفعترین نقطهٔ آن یک آتشفشان فعّال در شبه جزیره کامچاتکا با ارتفاع حدود ۴۶۴۹ متر از سطح دریا است.
سیبری زمستانهایی بسیار سرد دارد؛ به طوریکه گاه در زمستانها دمای هوای این منطقه تا ۶۷− درجهٔ سلسیوس نیز میرسد و این منطقه به سردترین نقطهٔ مسکونی زمین تبدیل میشود. تابستانهای این منطقه هم نسبتاً داغ هستند. در کل سیبری به عنوان منطقهای سردسیر شناخته میشود ولی بطور کلی مناطق خاصّی در شمال و خاور سیبری بسیار سردسیر هستند.
سیبری سرزمین جنگلهای انبوه است. جنگلهای تایگا که بیش تر از درختان سرو و مخروطیان دیگر تشکیل شدهاند، جنوب سیبری را در بر گرفتهاند. کشاورزی تنها در بخشی از جنوب سیبری رواج دارد و در جنوب غربی آن دانههای خوراکی از جمله گندم در قالب کشتزارهای بزرگ کشت میشوند. گذشته از این معادن بسیاری در سیبری وجود دارند و بخش عمدهٔ زغال سنگ و طلای روسیه از معادن این منطقه استخراج میشوند. جلگههای غربی سیبری دارای معادن نفت و گاز طبیعی هستند.
از نظر تاریخی، در پایان سده ۱۵، قبایل تاتار بر سرزمینهای شرق کوههای اورال یا همین سیبری تسلّط یافتند. در ۱۵۸۲، مردم روس سپاهی تشکیل دادند و همراه با قزاقها، تاتارها را شکست دادند. از زمان امپراتوری پتر یکم (۱۷۲۵-۱۶۷۲) تا زمان فروپاشی شوروی، زندانیان سیاسی و جنایتکاران محکوم به کار اجباری و آنانی که از سوی دولت برای جامعه خطرناک تشخیص داده میشدند را به سیبری اعزام میکردند.
ادامه مطلب